Παρασκευή 2 Μαρτίου 2012

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ
Τετάρτη, 09 Νοεμβρίου 2011 13:06 | |


Γράφει ο Βασίλης Γ. Πανταζής
ΔΙΠΛ. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

Η μεγάλη αύξηση του κόστους θέρμανσης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, οφείλεται ουσιαστικά στη υπέρμετρη φορολογία που έχει επιβληθεί σε όλα τα καύσιμα από το κράτος.
Mετά την τελευταία παράλογη αύξηση τις τιμής του πετρελαίου θέρμανσης, ο κόσμος που βιώνει ταυτόχρονα την οικονομική κρίση, αναρωτιέται για το πώς θα θερμάνει το σπίτι του πιο οικονομικά. Το πρώτο πράγμα που σκέπτονται οι περισσότεροι είναι η αλλαγή του είδους του καυσίμου ή η αλλαγή συστήματος παραγωγής της θερμότητας.

Πολλοί ανατρέχουν στο internet, σε διαφημιστικά έντυπα, εμπόρους, καταστήματα κλπ. για να ενημερωθούν πάνω στο θέμα. Διαπιστώνεται ότι τις περισσότερες φορές η ενημέρωση αυτή είναι αποσπασματική και πολλές φορές από εμπορική σκοπιμότητα ελλιπής, που μπορεί να μας οδηγήσει σε λάθος επιλογές.
Για να ενημερωθούν σωστά οι ενδιαφερόμενοι, θα αναλύσουμε το ενεργειακό κόστος των διαφόρων εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης σε παίρνοντας σαν βάση το κόστος της θέρμανσης με πετρέλαιο.
Για την ανάλυση μας θα δεχθούμε:
Κόστος πετρελαίου θέρμανσης : 0,91 €/ lt
Μέσο κόστος ηλεκτρικού ρεύματος Δ.Ε.Η. : 0,11 €/ KWh
Κόστος υγραερίου (LPG) (περίπου) : 0,65 €/ lt
Κόστος Pellets (περίπου) : 0,25 €/ Kg
Για να γίνει κατανοητή σε όλους η σύγκριση, θα υπολογίσουμε το κόστος για να λάβουμε 10 KWh θερμικής ενέργειας, από τα διάφορα καύσιμα ή συστήματα θέρμανσης.
1. Πετρέλαιο
Η θερμογόνος δύναμη του πετρελαίου θέρμανσης είναι: 11,9 KWh/lt
Ο βαθμός απόδοσης καύσης (για σύγχρονους λέβητες και καυστήρες πετρελαίου) είναι κατ’ ελάχιστο σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ε.Ε. 92%.
Άρα για να πάρουμε 10 KWh θερμική ενέργεια απαιτούνται:
10/(11,9x 0.92)=0.913 lt πετρελαίου που κοστίζουν : 0,83 €.
2. Ηλεκτρική θέρμανση
Εδώ εννοούμε τη θέρμανση με ηλεκτρικούς λέβητες, ηλεκτρικές θερμάστρες, ηλεκτρικά αερόθερμα, ηλεκτρικά καλοριφέρ κλπ.
Για να λάβουμε 10 KWh θερμικής ενέργειας απαιτούνται ακριβώς 10 KWh
Ηλεκτρικής ενέργειας που κοστίζουν 10x 0.11=1.10 €
Άρα η ηλεκτρική θέρμανση στοιχίζει περίπου 32% ακριβότερα από τη θέρμανση με πετρέλαιο.
3. Λέβητες ιόντων
Είναι ένα νέο «προϊόν» που πλασάρεται σαν μία νέα καινοτομία, αφού «χρησιμοποιείται» η λέξη ιόντα που παραπέμπει αόριστα σε κάτι υψηλής τεχνολογίας. Στην ουσία είναι μια παλιά τεχνολογία γνωστή σαν electrode heater (μεταφράζεται: θερμαντήρας ηλεκτροδίων). Πρόκειται για μια συσκευή μετατροπής της ηλεκτρικής ενέργειας σε θερμική, με βάση την αντίσταση ενός αγώγιμου υγρού στη διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος. Ο μηχανισμός μετατροπής είναι ίδιος με αυτόν στις ωμικές αντιστάσεις( βλ. The Electricians Guide 5th Edition by John Whitfield).
Αν ανατρέξει κανείς στα διαφημιστικά τέτοιων προϊόντων, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν μετρήσεις από κανένα αναγνωρισμένο Ευρωπαϊκό οργανισμό πιστοποιήσεων, για το βαθμό απόδοσης των συσκευών αυτών.
Εμείς απλώς λέμε, ότι πρόκειται απλώς για μια συσκευή ηλεκτρικής θέρμανσης, όπως αυτές που αναφέρονται προηγούμενα, οπότε το κόστος λειτουργίας της είναι ίδιο με αυτό της ηλεκτρικής θέρμανσης.
4. Υγραέριο (LPG) (όχι φυσικό αέριο)
Η θερμογόνος δύναμη του υγραερίου είναι περίπου : 6,61 KWh/lt
Ο βαθμός απόδοσης καύσης (για σύγχρονους λέβητες και καυστήρες LPG) φθάνει το 99%.
Άρα για να πάρουμε 10 KWh θερμική ενέργεια απαιτούνται:
10/(6,61x 0.99)=1,53 lt υγραερίου που κοστίζουν : 0,993 €.
Άρα η θέρμανση με υγραέριο στοιχίζει περίπου 20% ακριβότερα από τη θέρμανση με πετρέλαιο.
5. Pellets
Τα pellets είναι ένα βιοκαύσιμο που παράγεται από υπολείμματα επεξεργασίας ξύλου με συμπίεση και ατμό χωρίς χημικά πρόσθετα γι΄ αυτό θεωρείται αρκετά φιλικό προς το περιβάλλον.
Η θερμογόνος δύναμη των pellets είναι περίπου : 4,8 KWh/ Kg.
Ο βαθμός απόδοσης καύσης των pellets είναι περίπου 85%.
Άρα για να πάρουμε 10 KWh θερμική ενέργεια απαιτούνται:
10/(4,8x 0.85)= 2,5 Kg pellets που κοστίζουν : 0,625 €.
Άρα η θέρμανση με pellets στοιχίζει περίπου 25% φθηνότερα από τη θέρμανση με πετρέλαιο.
5. Αντλία θερμότητας
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των αντλιών θερμότητας είναι ο συντελεστής απόδοσης COP (Coefficient Of Performance), που εκφράζει το λόγο της αποδιδόμενης από το σύστημα θερμικής ισχύος προς την ηλεκτρική ισχύ που απορροφά η συσκευή.
Θεωρώντας ότι ο συντελεστής αυτός για συμβατικές αντλίες θερμότητας, κυμαίνεται από 2.5 μέχρι 3.0, τότε για να πάρουμε 10 KWh θερμική ενέργεια απαιτούνται :
10/2.75= 3,64 KWh ηλεκτρική ενέργεια, που κοστίζουν : 0,40€
Άρα η θέρμανση με αντλία θερμότητας στοιχίζει περίπου 50% φθηνότερα από τη θέρμανση με πετρέλαιο.
Πρόκειται για τον πλέον προηγμένο τεχνολογικά σύστημα παραγωγής θερμότητας που αν συνδυαστεί με γεωεναλλάκτη (γεωθερμική αντλία θερμότητας) μπορεί να φθάσει σε COP=5.0. Συνδυαζόμενο δε και με ηλιακούς συλλέκτες, ταμιευτήρες ηλιακής ενέργειας κλπ. παρουσιάζει πολύ υψηλές αποδόσεις αλλά έχει και πολύ υψηλό κόστος.
6. Φυσικό αέριο
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι την ισχύουσα τιμολογιακή πολιτική της Επιχείρησης Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) για το φυσικό αέριο (Natural Gas), η παραγόμενη μονάδα ενέργειας με φυσικό αέριο διατηρείται περίπου 20% φθηνότερα από το πετρέλαιο. Αυτό γίνεται μάλλον για λόγους στρατηγικής με στόχο την διείσδυση στην αγορά ενέργειας (market penetration) του καυσίμου αυτού. Φυσικό αέριο βέβαια δεν αναμένεται να έρθει στην περιοχή μας στο άμεσο μέλλον οπότε κανείς δεν ξέρει όταν θα έρθει, τι κόστος θα έχει.

Εκτιμήσεις για το κόστος αλλαγής ή την
εγκατάσταση εναλλακτικού συστήματος θέρμανσης
Τα μόνα συστήματα επομένως που έχουν χαμηλότερο κόστος παραγόμενης θερμικής ενέργειας από τη συμβατική θέρμανση με πετρέλαιο είναι:
η καύση pellets κατά 25% και
η αντλία θερμότητας κατά 50%.
Πόσο κοστίζει όμως η εγκατάσταση ενός εναλλακτικού συστήματος θέρμανσης μιας υφιστάμενης κατοικίας περίπου 100 m2 στην Αττική, που με λέβητα και καυστήρα πετρελαίου, καταναλώνει ετήσια περίπου 1400 lt πετρέλαιο, δηλαδή πληρώνει για θέρμανση 1280 € , και τι μειονεκτήματα έχει;
Όσο αφορά την καύση pellets η εγκατάσταση ενός λέβητα με αυτόματο σύστημα τροφοδοσίας των pellets ισχύος 28 KW στοιχίζει περίπου 4200 €, οπότε με μια εξοικονόμηση της τάξης των 320 € ετήσια, το κόστος του θα αποσβεστεί σε 13 χρόνια περίπου. Ένα σημείο επίσης που μπορεί να θεωρηθεί σαν μειονέκτημα, είναι ότι απαιτείται αυξημένος χώρος εγκατάστασης και αποθήκευσης του καυσίμου σε σχέση με το λέβητα του πετρελαίου, γι’ αυτό και δεν έχει μεγάλη εφαρμογή σε αστικές περιοχές.
Η εγκατάσταση κεντρικής αντλίας θερμότητας αέρα-νερού για να αντικαταστήσει άμεσα ένα λέβητα με καυστήρα πετρελαίου, μπορεί να γίνει υπό την προϋπόθεση ότι το σύστημα θέρμανσης της κατοικίας είναι θέρμανση με σώματα FANCOIL ή ενδοδαπέδια θέρμανση. Τα συνηθισμένα μονοσωλήνια ή δισωλήνια συστήματα διανομής με απλά σώματα ή PANEL ή γενικά σώματα ακτινοβολίας δεν μπορούν να λειτουργήσουν με αντλία θερμότητας αέρα-νερού αφού η θερμοκρασία του νερού είναι αρκετά χαμηλότερη. Για να εγκατασταθεί επομένως αντλία θερμότητας, απαιτείται τουλάχιστον αντικατάσταση των απλών θερμαντικών σωμάτων με FANCOILS και στις περισσότερες περιπτώσεις νέο δίκτυο σωληνώσεων, κάτι που έχει πολύ υψηλό κόστος.
Η εγκατάσταση μιας αντλίας θερμότητας με θερμική ισχύ 28 KW και COP =3.0 κοστίζει περίπου 8000 € , και εξοικονομεί περίπου 640 € ετήσιως δηλαδή θα αποσβεστεί σε περίπου 12 χρόνια!.
Άρα και οι δύο παραπάνω εναλλακτικές λύσεις, χρηματοοικονομικά κρίνονται μάλλον ακριβές λύσεις αν συνυπολογισθεί και το μεγαλύτερο κόστος συντήρησης.
Βέβαια υπάρχει και η λύση των τοπικών κλιματιστικών μονάδων (split) που έχουν COP από 2.5 -3.0 και σχετικά μικρό κόστος εγκατάστασης, αλλά χαμηλή ποιότητα θέρμανσης, αφού παρουσιάζουν αισθητές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του χώρου στον κύκλο λειτουργίας τους και μειωμένη απόδοση σε χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος.

Συμπεράσματα:
1. Γενικά θα συνιστούσαμε, αν ακούτε ή διαβάζετε αναλύσεις για το πόσο καταναλώνει κάποια τυπική, ή μία συγκεκριμένη κατοικία, κάποιων τετραγωνικών με το τάδε σύστημα θέρμανσης, να μην κάνετε αναγωγές ή συγκρίσεις με το δικό σας σπίτι, γιατί μάλλον θα οδηγηθείτε σε λάθος συμπεράσματα (!).
2. Αν θέλετε να εξοικονομήσετε χρήματα από της δαπάνες της θέρμανσης επενδύοντας κάποια χρήματα, επειδή το πρόβλημα εκτός από τεχνικό είναι και χρηματοοικονομικό, μάλλον θα πρέπει να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο Μηχανολόγο Μηχανικό. Ένας γενικός κανόνας βέβαια είναι, να μην επενδύετε πολλά χρήματα σε ακριβά συστήματα υψηλής τεχνολογίας για μικρού μεγέθους εγκαταστάσεις, αφού το προσδοκώμενο όφελος είναι πρακτικά μικρό και ο χρόνος απόσβεσης αρκετά μεγάλος.
3. Με δύο λόγια θα λέγαμε ότι με τις ισχύουσες τιμές το πετρέλαιο σαν καύσιμο για θέρμανση, παραμένει ακόμη ανταγωνιστικό, και με χρηματοοικονομικούς όρους, αν συνυπολογισθεί το μικρό κόστος της εγκατάστασης ενός λέβητα με καυστήρα πετρελαίου, είναι μία αρκετά συμφέρουσα λύση.
Το 2012 ίσως τα πράγματα αλλάξουν λόγω της φορολογικής πολιτικής, οπότε θα επανέλθουμε με νέα αξιολόγηση, αφού και τα άλλα καύσιμα (LPG, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια κλπ.) εξαρτώνται από την τιμή του πετρελαίου.
4. Το σημαντικότερο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι, ότι μπορεί κάποιος να μειώσει σημαντικά τις δαπάνες τις θέρμανσης χρησιμοποιώντας καυστήρα πετρελαίου , με διαφορετικούς τρόπους. Οι τρόποι αυτοί μπορεί να είναι:

Η βελτίωση της θερμομόνωσης της κατοικίας σας μπορεί να σας εξοικονομήσει μέχρι και 30-40% (!!) των δαπανών θέρμανσης.
Η τοποθέτηση συστήματος αντιστάθμισης (κυρίως σε πολυκατοικίες και κτίρια χωρίς αυτονομία) μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση μέχρι και 25%.
Η καλή συντήρηση και ρύθμιση του υφιστάμενου λέβητα-καυστήρα μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση μέχρι και 15%.
Η βελτίωση του συστήματος διανομής και ελέγχου της εγκατάστασης (μονώσεις δικτύου, κυκλοφορητές νέας τεχνολογίας, ψηφιακοί θερμοστάτες κλπ.) , μπορεί να επιτύχει εξοικονόμηση μέχρι και 10%.
Ο σωστός προγραμματισμός της λειτουργίας της θέρμανσης μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 10%.
Ας μην ξεχνάμε ότι η εξοικονόμηση ενέργειας, είναι μια οικολογική μορφή ενέργειας, που όλοι μπορούμε να παράγουμε και να κερδίσουμε χρήματα, προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον.

1 σχόλιο: